İnsülin Direnci Nedir?

Bunu anlatmadan evvel insülin ne işe yarıyor. Bunu bilmemiz lazim. İnsülin pancreas organımızda yer alan Langerhans adacıklarında yer alan beta hücreleri tarafından üretilmektir. İnsülin kan şekerimizin düzenlenmesinde en önemli hormondur. Vücudumuzun enerji kaynağı glukoz yani kan şekeridir.

Glukozun hücrelerimiz  tarafından alınması ve enerji kaynağı olarak kullanılması için insüline ihtiyaç vardır.İnsülin glukozu hücrelerimizin içine sokar Bu işlemi yapmak için hücre üzerinde alıcılarına (reseptör) bağlanır ve glukozun hücre içine girişini sağlar.Eğer bu reseptörler çeşitli nedenlere bağlı insülinin bağlanmasına izin vermezse insülin kanda yeterli olmasına ragmen görev yapmıyormuş izlenimini verir.Bu durumda pankreas daha çok insülin üretir. Zamanla pancreas yıpranır ve insülin üretemez duruma gelir. Bu durum  diyabete yani şeker hastalığına yol açar.

Vücutta yağ oranının artması insülin direncine ,insülin direncide vücutta yağ oranının artmasına ve obezite yol açıyor.Bunun dışında insülin direnci üreme ,bağışıklık ve protein sentezi üzerine de olumsuz etkiler yapmaktadır. Ayrıca dolaşımda aşırı artan insülinlerin yol açtığı yağlanma  ve obezite  karaciğer yağlanması ve kalp damar hastalıklarına neden olmaktadır.

İnsülin Direnci Belirtileri Nelerdir?
Yorgunluk hissi
Diyet yapılmasına ragmen kilo verememe
Sık tatlı yeme ihtiyacı hissetme
Bel çevresinin giderek genişlemesi
Yemekten sonra terleme ,uykuya meyil ,el titremesi
Karaciğer yağlanması
Kadınlarda adet düzensizliği
Koltuk altı,kasık bölgesi ve boyunda esmerleşme(akantozis nigricans)
İnsülin Direncini Gösteren Bulgular

Bel çevresi kadınlarda 80 erkeklerde 94 cm üzerinde olması
Açlık kan şekerinin 100 mg/dl üzerinde olması
Kan basıncı 130/85 mmhg üzerinde olması ve tansiyon düşürücü (antihipertansif) ilaç kullanımı
Trigliserit yüksekliği 150 mg/dl üzeri ya da HDL kolesterol(iyi kolesterol) kadınlarda 50 mg/dl erkeklerde 40 mg/dl altında olması
Bu kriterlerden en az ikisinin varlığı insülin direnci olarak Kabul edilmektedir.

İnsülin Direncinde Beslenmenin Önemi Nedir?
Özellikle son 30 yılda endüstriyel gelişime parallel olarak yediğimiz gıdaların yapısı da değişti.Yediğimiz gıdalar işlenmiş ve rafinize gıdalar oldu. Daha önemlisi gıdaların   glisemik indeksleri arttı ve kalori yönünden zenginleştirildi.  Bol kalorili gıdaların tüketimi yanında şehirleşmenin ve çalışma ortamının  getirdiği stres ve hareketsizlik obeziteyi özellikle bel çevresinde yağlanmayı artırdı.Bu durum insülin direnci sendromunun başlamasına neden olmaktadır.

İnsülin Direncinde Tedavi
İnsülin direnci tedavisinde en önemli nokta yaşam tarzı değişiklikleridir. Dengeli beslenme ,düzenli spor , hareket ve uyku düzeninin düzenlenmesi çok önemlidir.
Insülin direnci olan bireyin beslenmesinde dikkat etmesi gereken hususlar vardır.
Kısa dönemli aşırı diyet yapmaktan kaçınmalıdır.
Diyet tüm besin unsurlarını yeterli miktarda içermelidir.

Zayıflarken hedef 6 ayda vücut ağırlığının yaklaşık % 5-10’nun azaltılması hedeflenmelidir. Ani kilo kayıplarından kaçınılmalıdır.
Haftalık 0.5-1 kg kaybı hedeflenmelidir.

Günlük protein alımı toplam kalorinin % 25-30’unu  içermelidir. Protein alımı yağsız vücut kitlesini korumak ve tokluk hissinin sağlanması açısından önemlidir. Günlük kalorinin %25-35’I yağ alımından sağlanmalıdır.Günlük kalorinin %50-60’I karbonhidratlardan sağlanmalıdır.
Şeker gibi basit karbonhidratlar yerine tam tahıl ürünleri ,baklagiller gibi komplex karbonhidratlar seçilmelidir.
Dengeli beslenme 4-6 ögünden oluşmalıdır. Sık aralıklı beslenme bir sonraki beslenmede fazla gıda alımını engeller.

Gıdalar yavaş ve çok çiğnenerek yenmelidir.
Yemek yiyip oturma ve yemek yiyip hemen yatma alışkanlıklarını değiştirmeliyiz.
Dengeli beslenme ,düzenli spor ve yaşam tarzı değişikliğine ragmen insülin direnci düzelmeyen hastalarda oral antidiyabetik ilaç (metformin) fayda sağlamaktadır.

İnsülin direnci ile bağlantılı durumlar nelerdir?
İnsülin direnci üretilen insülin glukozu hücre içine sokamadığı durumu ifade eder. Genellikle aşırı kilolu olmayla yani obezite ile beraberdir. Akanthosis nigricans,hipertansiyon,dislipidemi ve polikistik over sendromu bu olgularda görülebilmektedir.